Otyłość brzuszna jest rozpoznawalna przy wartościach ≥0,85 dla kobiet i ≥ 1,0 dla mężczyzn [3] niższe wartości są charakterystyczne dla otyłości pośladkowo-udowej. Sylwetka typu androidalnego często współistnieje z nadciśnieniem tętniczym, podwyższonym poziomem cholesterolu i cukrzycą typu 2. Ćwiczenia na otyłość brzuszną można również wykonywać na siłowni, wykorzystując maszyny, sztangi, wyciągi. Podczas treningu warto zadbać o poszczególne partie ciała: na nogi – wykroki, zakroki, przysiady; na plecy – przyciągania sztangielek, linek wyciągu; na klatkę i barki – wyciskanie sztangielek; Otyłość u dzieci – jakie badania . W zapobieganiu otyłości u dzieci kluczowe znaczenie ma wczesne rozpoznanie problemu oraz uświadomienie o jego pojawieniu się opiekunów dziecka. Znajomość zasad zdrowego stylu życia jest niezwykle ważna w kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych młodej osoby. U szczupłej osoby o wadze 70 kg stanowi on więc około 400 g, ale u wytrenowanych kulturystów, którzy wychodząc na scenę ważą 110-120 kg jego poziom może sięgnąć nawet 1000-1200 g. W dużym stopniu na zdolność do gromadzenia paliwa mięśniowego można wpłynąć poprzez trening o odpowiedniej objętości i intensywności. Otyłość brzuszna jest jednym z nowo zdefiniowanych czynników ryzyka kardiometabolicznego" - tłumaczy prof. K. Strojek. Bardzo istotna jest wczesna diagnostyka ryzyka kardiometabolicznego, która jest jednocześnie bardzo prosta. Otyłość brzuszna (definiowana jako obwód talii przekraczający 80 cm u kobiety i 94 cm u mężczyzny) jest Otyłość w okresie okołomenopauzalnym stwarza zagrożenie wystąpienia tzw. hormonalnie zależnych nowotworów, tj. raka błony śluzowej macicy i raka piersi. Jak wykazano, otyłość brzuszna zwiększa ryzyko wystąpienia raka błony śluzowej macicy 15 razy. Wzrost masy ciała o 10-20 kg zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi 3 razy Nadwaga i otyłość są coraz powszechniejszym problemem XXI wieku. Coraz więcej dzieci od najmłodszych lat cierpi na tą niebezpieczną chorobę, poprzez niezdrowy tryb życia, zbyt mało aktywności fizyczynej czy wpajanie złych nawyków żywieniowych przez rodziców i opiekunów. Aktywność fizyczna została zastąpiona poprzez gry i portale internetowe i coraz więcej osób w każdym U mężczyzn prawidłowy obwód talii nie powinien przekraczać 94 centymetrów. Wymiary w przedziale 94 – 102 cm oznaczają nadwagę, a powyżej 102 cm świadczą o otyłości. Jakie są rodzaje otyłości? Wyróżniamy otyłość typu jabłka (brzuszna) oraz otyłość typu gruszki (pośladkowo – udowa). Czytaj również: Cukrzyca. Obserwacje Pol-MONICA przeprowadzone w próbie losowej populacji Warszawy, w wieku 35-64 lat, wskazują, że w Polsce nadwaga występuje u 45% mężczyzn i 35% kobiet, a otyłość u 22% mężczyzn i 29% kobiet. Ponad 80% osób z otyłością „brzuszną” po 50 roku życia ma nadciśnienie tętnicze. Przykładowy trening na siłowni dla osoby o wadze 90kg z obwodem pasa 110 cm (otyłość brzuszna): 5 min rozgrzewki na rowerku stacjonarnym, rozgrzewka – wymachy rąk i nóg, skłony, skręty tułowia, unoszenie nóg do góry w leżeniu na materacu – 1- 4 serie po 12 powtórzeń, fH6Cnk. Fot: pressmaster / Otyłość brzuszna, inaczej wisceralna lub typu jabłko, to nadmierne nagromadzenie się tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha. Taki stan powoduje najczęściej: nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej, zaburzenia gospodarki hormonalnej organizmu, choroby czy predyspozycje genetyczne. Leczenie otyłości to przede wszystkim zdrowe jedzenie oraz aktywność fizyczna. Otyłość brzuszna jest czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia. Nieleczona może doprowadzić do poważnych powikłań, niedołężności, a nawet śmierci. Co to jest otyłość brzuszna? Otyłość brzuszna charakteryzuje się tym, że nadmierna ilość tkanki tłuszczowej gromadzi się w okolicach brzucha. Otyłość brzuszna u mężczyzn występuje częściej niż u kobiet, ponieważ u panów tłuszcz w pierwszej kolejności odkłada się głównie właśnie w okolicach brzucha. Panie na tę przypadłość cierpią najczęściej w okresie menopauzy bądź po porodzie. Otyłość brzuszna – przyczyny Przyczyny otyłości brzusznej są bardzo różne. Zazwyczaj są nimi: mała aktywności fizyczna oraz zła dieta – bogata wysoko przetworzone jedzenie, słodkie i gazowane napoje, słodycze czy tłuszcz zwierzęcy. Stresowy tryb życia może również negatywnie wpływać na wygląd ciała. Stres bowiem pobudza wydzielanie się kortyzolu odpowiedzialnego za odkładanie się tkanki tłuszczowej. Przyczyny otyłości to także uwarunkowania genetyczne, które warunkują miejsce jej odkładania się. Nadmierne odkładanie się tłuszczu spowodowane jest również przez przyjmowanie niektórych leków (zwłaszcza sterydów) czy choroby, np. zespół policystycznych jajników. Zobacz film: Od jakich ćwiczeń rozpocząć walkę z nadwagą? Źródło: 36,6 Otyłość brzuszna a hormony Przyczyny otyłości to również bardzo często zaburzenia gospodarki hormonalnej organizmu. Na przemianę materii mają wpływ między innymi: insulina, testosteron, tyroksyna oraz trójjodotyronina. Hormony tarczycy Hormony tarczycy, takie jak: tyroksyna czy trójjodotyronina, pobudzają przemianę materii. Jej obniżenie może być spowodowane chorobą Hashimoto. Testosteron Testosteron pobudza przyrost masy mięśniowej. Poziom tego hormonu w organizmie naturalnie obniża się wraz z wiekiem. Masa mięśniowa maleje, a w okolicach brzucha zaczyna odkładać się tkanka tłuszczowa. Do zaburzeń gospodarki testosteronu może dojść również na skutek przyjmowania niektórych leków, np. sterydów anabolicznych. Insulina Insulina reguluje poziom cukru we krwi. Do zaburzeń w produkowaniu hormonu dochodzi najczęściej poprzez nadmierne jedzenie pokarmów bogatych w węglowodany proste, np. słodycze, słodkie gazowane napoje czy jasne pieczywo. Kiedy taki proces często się powtarza, może dojść do wzrostu insulinooporności, czyli zmniejszenia wrażliwości komórek naszego ciała na insulinę. Otyłość brzuszna a ryzyko zachorowania na groźne choroby Otyłość brzuszna sprzyja występowaniu niebezpiecznych chorób i schorzeń. Niektóre z nich mogą doprowadzić do niedołężności, a nawet śmierci. Otyłość zwiększa ryzyko zachorowania na takie choroby, jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, udar mózgu, nowotwory (np. piersi, wątroby, jajników), kamica pęcherzyka żółciowego, zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych, zwyrodnienia kręgosłupa i stawów (zwłaszcza kolanowych), choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa). Otyłość brzuszna może także prowadzić do wystąpienia bezdechu sennego, a także żylaków i obrzęków na nogach. Zobacz film: Czy otyłość może prowadzić do rozwoju nowotworu? Źródło: 36,6. Otyłość brzuszna – leczenie Leczenie otyłości brzusznej polega przede wszystkim na zmianie stylu życia na bardziej aktywny oraz dobraniu odpowiednio zbilansowanej diety. Aktywność fizyczna wspomaga proces odchudzania. W codziennej diecie osoby otyłej nie może zabraknąć owoców, warzyw, produktów pełnoziarnistych i bogatych w błonnik. Należy zrezygnować z wszelkiego rodzaju przetworzonego jedzenia, przekąsek typu fast food, słodyczy, gazowanych i słodkich napojów, tłustego mięsa czy tłuszczów zwierzęcych. W diecie powinny się znaleźć takie produkty, jak: chude mięso, ryby, niesolone orzechy czy soki wyciśnięte ze świeżych warzyw i owoców. Słodkie napoje najlepiej zastąpić zieloną herbatą czy wodą mineralną. Otyłość brzuszna – bieganie i ćwiczenia fizyczne Spalanie tłuszczu z brzucha wspomogą treningi biegowe, zwłaszcza interwałowe. Osoby z otyłością, które chcą zrzucić zbędne kilogramy, powinny trenować przynajmniej 4 razy w tygodniu po 30- 60 minut. Aktywność fizyczna to nie tylko ciężkie ćwiczenia na siłowni, to również spacer, wchodzenie po schodach, mycie podłogi czy taniec. Ćwiczenia wytrzymałościowe, czyli aerobowe, powinny być podstawą treningu każdej osoby, która chce pozbyć się oponki. Poprawiają one kondycję oraz wzmacniają mięśnie. Ćwiczenia aerobowe to np.: jazda na rowerze, szybki marsz czy pływanie. Osoby otyłe powinny również podejmować aktywność wzmacniającą mięśnie brzucha oraz grzbietu. Zobacz film: Chirurgiczne zmniejszenie żołądka u osoby dorosłej. Źródło: 36,6 Rozpoznanie otyłości brzusznej Badania pokazują, że częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet. O tzw. „piwnym brzuszku” (czyli otyłości androidalnej) możemy mówić, kiedy obwód pasa wynosi ok 94 cm. U płci pięknej przypadłość ta zdarza się rzadziej, a dolna granica obwodu pasa, po której rozpoznajemy problem to 80 cm. Kobiety częściej cierpią na otyłość pośladkowo – udową, czyli gynoidalną. Przyczyny problemu Najczęstszymi przyczynami otyłości brzusznej jest brak ruchu oraz objadanie się. Na to drugie wpływ bardzo często ma spora dawka stresu. Stres obniża poziom testosteronu i podwyższa poziom kortyzolu–hormonu stresu. Jest on częstą przyczyną kompulsywnego przejadania się pod wpływem dużych emocji. Większość ludzi cierpiących na ten rodzaj otyłości to osoby, które prowadzą siedzący tryb życia i niewiele mają wspólnego ze sportem. Przyczyn tej otyłości można doszukiwać się także w podłożu genetycznym, ale dotyczy ona w tym przypadku jedynie 20 % zmagających się z nią osób. Zobacz także: Otyłość oporna na leczenie - zbadaj hormony tarczycy Zagrożenia Jednym ze skutków otyłości brzusznej są zaburzenia metaboliczne i podwyższony poziom cholesterolu. Ponadto może ona grozić zawałem serca, chorobą wieńcową, miażdżycą, czy nadciśnieniem tętniczym. Pomijając względy wizualne, powinniśmy pozbyć się oponki na brzuchu przez wzgląd na nasz kręgosłup, który jest w tym przypadku bardzo obciążony. Możemy nabawić się zwyrodnień w układzie kostnym i stawach. To z kolei będzie miało skutek w trudnościach z poruszaniem się – przecież to my musimy dźwigać ten bagaż. Osoby z otyłością brzuszną często cierpią na problemy z oddychaniem , ponieważ tłuszcz zgromadzony wokół przepony uciska ją i sprawia, że powietrze trudniej dostaje się do płuc (pojawiają się także bezdechy senne, które zagrażają życiu). Wszystko to uniemożliwia wykonywanie energicznych i intensywnych ruchów – stajemy się spowolnieni i ociężali. Co więcej przy otyłości brzusznej takie organy jak trzustka, czy żołądek stale są ściśnięte przez tłuszcz i nie mogą odpowiednio funkcjonować. Jeśli zauważasz u siebie początki otyłości brzusznej nie zwlekaj! Pozbądź się niepotrzebnego tłuszczu, a uchronisz się przed poważnymi konsekwencjami dla twojego organizmu. Najpierw warto skontaktować się z lekarzem, który po wykonaniu odpowiednich badań stwierdzi, czy otyłość brzuszna nie jest wywołana choroba, np. problemami z tarczycą. Następnie możemy zasięgnąć pomocy dietetyka, który ułoży dla nas plan żywieniowy, który w połączeniu z większą dawką ruchu sprawi, że pozbędziemy się oponki. Pamiętajmy, że czasami wystarczy ostawić alkohol, słodycze, tłuste i słone potrawy, by uchronić się przed poważnym problemem. Będziemy nie tylko czuć się, ale i wyglądać lepiej. Zobacz także: Czy otyłość może wpływać na niepłodność? Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! Niektóre osoby mają szczupłą sylwetkę, ale są otyłe. Ten typ otyłości nazywa się zespołem TOFI. Dowiedz się, jakie są przyczyny otyłości trzewnej u osób z prawidłowym BMI, jak powinna wyglądać dieta osób z otyłością typu TOFI i dlaczego warto unikać fruktozy. Zespół TOFI – na skróty: Czym jest zespół TOFI? Zespół TOFI – jak się diagnozuje? Zespół TOFI – przyczyny Zespół TOFI a fruktoza Zespół TOFI – dlaczego jest niebezpieczny? Zespół TOFI leczenie Zespół TOFI a dieta Są osoby, które mają szczupłą sylwetkę, ale gromadzą tkankę tłuszczową w obrębie jamy brzusznej. Tłuszcz odkłada się wokół ich narządów wewnętrznych (wątroby, jelit), choć wygląd ich ciał tego nie zdradza. Takie osoby określa się mianem TOFI, skrót od angielskiej nazwy Thin Outside Fat Inside, co oznacza "szczupli na zewnątrz, grubi wewnątrz".Takie osoby są zwykle nieświadome grożących im problemów ze zdrowiem, insulinooporności, hiperinsulinemii, hiperlipidemii i chorób sercowo-naczyniowych. Szacuje się, że zespół TOFI występuje u 15-18 proc. osób z prawidłowym BMI (Body Mass Index) poniżej 25 kg/m2, a nawet u osób z niedowagą.– TOFI dotyka najczęściej mężczyzn o szczupłej budowie, wykonujących niewiele ćwiczeń lub w ogóle nie ćwiczących – uważa prof. Jimmy Bell z Medical Research Council w Imperial College w Londynie (Wielka Brytania). I dodaje: – Teraz wiemy, że 40 procent ludzi ma naciek tłuszczowy w wątrobie, który jest powiązany z wieloma innymi problemami zdrowotnymi. Są to zwykle osoby, które pół dnia spędzają przy biurku, nie uprawiają sportu i nieregularnie się odżywiają. TOFI – skąd się wzięła ta nazwa?TOFI – ten rodzaj otyłości odkrył w latach 80. XX w. Neil B. Ruderman, który wraz z innymi badaczami zwrócił uwagę zwiększenie tkanki tłuszczowej trzewnej u osób z prawidłową masą ciała. Wykazywały one wysoką insulinooporność, podwyższone stężenie glukozy na czczo oraz podwyższony poziom trójglicerydów. Były one chore metabolicznie, ale nie wiedziały o tym. Dokładniejsze badania przeprowadził Louise E. Thomas wraz ze swoim zespołem. Wykorzystując rezonans magnetyczny (MR) i technikę spektroskopii (MRS) uzyskali informację o składzie biochemicznym tkanek w wybranych lokalizacjach organizmu. Na podstawie zebranych danych wyodrębnili fenotyp TOFI, w którym występuje właśnie znaczne nagromadzenie trzewnej tkanki tłuszczowej bez towarzyszącej nadwagi lub otyłości. TOFI – jak się diagnozuje ten zespół?Nieprawidłowości zwykle pojawiają się w podstawowym badaniu krwi, w którym oznacza się morfologię krwi, lipidogram (cholesterol LDL, cholesterol HDL, trójglicerydy), poziom glukozy oraz insuliny. Niepokój powinno budzić również wysokie ciśnienie tętnicze. Jeśli badane parametry będą miały podwyższone wskaźniki, a badana osoba jest szczupła i na pierwszy rzut oka nic nie wskazuje na otyłość, lekarz powinien zlecić pomiar tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha i tkanki tłuszczowej podskórnej podczas badania MRI (rezonansem magnetycznym). Zespół TOFI – jakie mogą być przyczyny?Osoby dotknięte tym zaburzeniem mają nieprawidłowe nawyki żywieniowe oraz są mniej aktywne fizycznie. Przypuszcza się, że ogromne znaczenie w tym rodzaju zaburzeń metabolicznych odgrywają czynniki genetyczne.– W TOFI ogromną rolę odgrywają geny. Jeśli weźmiemy dwóch mężczyzn w tym samym wieku, z tym samym BMI, to może się okazać, że jeden z nich będzie miał pięć litrów tłuszczu, a drugi tylko dwa – tłumaczy prof. Jimmy Bell i dodaje: – To, czego jeszcze nie posiadamy, to wystarczającej informacji o tym, jak różne grupy genetyczne przechowują tłuszcz. Ale wiemy, że można manipulować sposobem, w jaki organizm je przechowuje, zmieniając dietę. Zespół TOFI a fruktozaCzy do odkładania się tkanki tłuszczowej wokół narządów wewnętrznych może przyczyniać się fruktoza? Zdaniem dr Kimber Stanhope z Uniwersytetu kalifornijskiego (USA) jest to możliwe. Przeprowadziła ona wraz ze swoim zespołem badanie, w którym dwie grupy ochotników przez 10 tygodni były na diecie wysokoglukozowej lub diecie wysokofruktozowej. Po tym okresie w obu grupach stwierdzono przyrost masy ciała na porównywalnym poziomie, ale w grupie na diecie wysokokofruktozowej zaobserwowano objawy stłuszczenia wątroby, wzrost poziomu trójglicerydów we krwi oraz symptomów insulinooporności. Organizmy osób badanych na diecie bogatej w glukozę, otłuściły się tłuszczem podskórnym, natomiast u osób na diecie z dużym udziałem fruktozy pojawił się tłuszcz trzewny. Tłuszcz trzewny otaczał wątrobę i jelita, zwiększając ryzyko zapadnięcia na zespół metaboliczny. Zespół TOFI – dlaczego jest tak niebezpieczny?Tłuszcz gromadzący się w okolicy brzucha (inaczej tłuszcz trzewny, brzuszny, wisceralny) jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia. O wiele bardziej niż tłuszcz gromadzący się wokół pośladków i ud. Tłuszcz trzewny bowiem zwiększa ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia, cukrzycę, depresji i demencji. Dzieje się tak dlatego, że wydziela on wiele związków aktywnych biologicznie, substancje zapalne (adipokiny), które zatykają naczynia krwionośne i sprawiają, że organizm gorzej reaguje na insulinę, przyczyniają się do mikrozapaleń w organizmie i mogą uszkadzać z zespołem TOFI są pozornie nieotyłe, zdrowe, więc w ich przypadku diagnoza może być utrudniona, bo nikt ich nie zalicza do grupy wysokiego ryzyka. Zespół TOFI – jak wygląda leczenie?W przypadku zespołu TOFI leczy się choroby będące konsekwencją otyłości trzewnej, dodatkowo zaleca się zmianę nawyków żywieniowych oraz zwiększenie aktywności fizycznej. Leczenie osób z zespołem TOFI, czyli problematycznie otyłych, nie jest łatwe z kilku powodów: O wiele później są diagnozowani, a co za tym idzie, mogą mieć zaawansowane problemy zdrowotne. Trudniej je zmotywować do zmiany nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej, bo są to zwykle osoby akceptujące swój wygląd i mające pozytywny stosunek do wysokokalorycznych potraw. Zespół TOFI – dietaOsoby otyłe cierpiące na zespół TOFI powinny swoją dietę opierać głównie na produktach pochodzenia roślinnego, a także nieprzetworzonych. Zalecane produkty w zespole TOFI: produkty pełnoziarniste (pieczywo pełnoziarniste, makaron razowy, ryż pełnoziarnisty, kasza gryczana, płatki zbożowe), warzywa (zielony warzywa, marchewka, pomidory, bakłażany, cukinia, czosnek, cebula), nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soczewica), owoce (jabłka, grejpfruty, świeże morele), mleko i niskotłuszczowe produkty mleczne, oleje roślinne i oliwa z oliwek. W diecie osoby z zespołem TOFI należy ograniczyć spożycie fruktozy, której bogatym źródłem są np. winogrona, miód. Niestety ten rodzaj cukru jest też dodawany do produktów spożywczych, soków owocowych, napojów izotonicznych, lodów, czekolady, słodyczy, a także wyrobach zawierających syrop naukowców zajmujących się leczeniem tzw. otyłości problematycznej. Najważniejsza w leczeniu TOFI jest regularna aktywność fizyczna (co najmniej 150 minut tygodniowo). Dlatego zachęcają, by zainwestować w dres oraz dobre buty do chodzenia i codziennie chodzić na długie spacery. Bibliografia: "Are you a Tofi? (That's thin on the outside, fat inside)" The Guardian/ "Skuteczne leczenie pacjentów problematycznie otyłych - leczenie fenotypu FOTI i TOFI" Lucyna Ostrowska, Via Medica 2011.